23 września 2021 r. klasa humanistyczna II C udała się na edukacyjną wycieczkę do Görlitz. Wyjście miało na celu poszerzenie wiedzy o kulturze żydowskiej, przeciwdziałanie antysemityzmowi, a także poznanie najsłynniejszych zabytków przygranicznego miasta. Naszymi przewodniczkami w tej podróży były pani Beata Stypczyńska i pani Aneta Błaszkiewicz.
Podczas II wojny światowej Görlitz nie doznało strat materialnych – a co za tym idzie – wciąż stanowi źródło wiedzy o zabytkach z każdej epoki. Zaraz po przekroczeniu granicy, trafiliśmy do niezwykłego parku, zobaczyliśmy tam tulipanowce, ostrokrzewy, czy miłorzęby.
Zwiedzanie zabytków zaczęliśmy od wstąpienia do wybudowanej w secesyjnym duchu synagogi. Świątynia powstała na początku XX wieku, historia miejsca jest wyjątkowo smutna. Gdy prześladowania Żydów zaczęły narastać, świątynia została splądrowana podczas nocy kryształowej w 1938 roku. Warto wspomnieć też o pożarze, który synagoga cudem przetrwała. Wnętrze świątyni jest pełne złoceń. Dominują brązy, odcienie beżu, przygaszonej czerwieni. Na sklepieniu znajdują się lwy – ważne symbole judaizmu. Oglądaliśmy też wystawę pt. ”Rytuały w judaizmie”, przedstawia ona codzienne przedmioty kultury żydowskiej, np. mezuzę, menorę czy jad, czyli wskaźnik liturgiczny służący do odczytywania fragmentów Tory, bez dotykania pisma własną dłonią.
Kolejnym przystankiem naszej wycieczki nieoczekiwanie okazuje się dom Miry Lobe. W pięknej kamienicy w Görlitz mieszkała kiedyś austriacka pisarka, autorka literatury dziecięcej. Pani Lobe z uwagi na żydowskie pochodzenie i prześladowania musiała zrezygnować z marzeń, planów i wyjechać do Palestyny. Zwiedzanie miasta, choć dostarcza estetycznych wrażeń, przywodzi też wiele egzystencjalnych refleksji. Do przemyśleń skłaniają nas tzw. Stolpersteine, mosiężne tabliczki w kostce brukowej, będące pomnikami pamięci dla ofiar nazizmu. W Goerlitz takich miejsc jest aż jedenaście, a w listopadzie 2021 roku pojawią się kolejne. Upamiętnieni w ten sposób zostali m.in. Kaethe i Fritz Warschawscy. Ludzie poważani, znani w mieście, wykształceni, lubiani. Doświadczają jednak antysemityzmu i wielkiej dyskryminacji ze względu na swoje pochodzenie. Pewnego dnia małżeństwo opuszcza swoje miasto razem z dwójką dzieci i po długiej wędrówce trafia do Izraela.
Innym ciekawym momentem naszego wyjścia był spacer przez historyczny szlak handlowy ‘via regia’. Dowiedzieliśmy się w międzyczasie, że przez miasto przebiega 15 południk. Interpretowaliśmy również sceny przedstawione na tzw. domu biblijnym. Poznaliśmy nazwisko znakomitego architekta przełomu późnego średniowiecza i renesansu – Wendela Roskopfa.
Mieliśmy też okazję, aby w chwilach czasu wolnego poćwiczyć umiejętności językowe, zamawiając kawę, bądź jakiś deser.
Wyjście pomogło nam na chwilę przenieść się do dawnych czasów, zanurzyć w klimacie epokowych budowli i zapomnieć o troskach. Zwiedzanie Görlitz, wypełnienie kart pracy przygotowanych przez panie, przyczyniło się, podobnie jak jeszcze niedawno domy przysłupowe, do poszerzania naszej wiedzy o kulturze i historii naszego regionu. Była to też bardzo ważna lekcja tolerancji, pokazująca, jak łatwo zło może zawładnąć światem i doprowadzić do zbrojnych konfliktów.
Tekst: Igor Zawadzki, klasa II c
